Zakonom o ratifikaciji Opcionog protokola uz Konvenciju protiv torture i drugih surovih, neljudskih ili ponižavajućih kazni ili postupaka propisano je da Nacionalni mehanizam za prevenciju torture (NPM) obavlja posete ustanovama u kojima se nalaze ili se mogu nalaziti lica lišena slobode, u cilju odvraćanja državnih organa i službenih lica od bilo kakvog oblika mučenja ili bilo kog drugog oblika zlostavljanja, kao i radi usmeravanja državnih organa ka stvaranju smeštajnih i ostalih životnih uslova u ustanovama u kojima se smeštaju lica lišena slobode u skladu sa važećim propisima i standardima.
NPM ima pravo: na nesmetan, nenajavljen i svakodoban pristup svim ustanovama i svim prostorijama u kojima se nalaze ili se mogu nalaziti lica lišena slobode; da nasamo razgovara sa tim licima, i sa službenim licima, koja su obavezna da sarađuju tim povodom, i sa svim ostalim licima koja mogu imati informacije značajne za postupanje prema licima lišenim slobode; na pristup svoj dokumentaciji koja se odnosi na ta lica; da nadležnim organima daje preporuke u cilju poboljšanja načina postupanja prema licima lišenim slobode i unapređenja uslova u kojima se ona zadržavaju ili zatvaraju.
U članu 2a Zakona određeno je da Zaštitnik građana obavlja poslove NPM i da u obavljanju tih poslova sarađuje sa ombudsmanima autonomnih pokrajina i udruženjima čijim je statutom predviđeni cilj udruživanja unapređenje i zaštita ljudskih prava i sloboda, u skladu sa zakonom.
Zaštitnik građana i Pokrajinski ombudsman AP Vojvodine su potpisali Memorandum o saradnji u obavljanju poslova NPM, kojim je predviđeno je da će Pokrajinski ombudsman aktivno učestvovati u posetama monitoring tima NPM ustanovama u kojima su smeštena lica lišena slobode, a koje se nalaze na teritoriji AP Vojvodine.
Na osnovu sprovedenog postupka po javnom pozivu, Zaštitnik građana je izabrao udruženja sa kojima će ostvarivati saradnju u obavljanju poslova NPM, među kojima je i Komitet pravnika za ljudska prava (YUCOM).
Po obavljenim posetama, NPM sačinjava izveštaje koje dostavlja posećenoj ustanovi. Nakon toga, NPM održava stalni dijalog sa posećenom ustanovom, kao i organom u čijem je sastavu ta ustanova, u cilju otklanjanja utvrđenih nedostataka koji mogu dovesti do pojave torture, neljudskog ili ponižavajućeg postupanja.
